 |
| ΦΩΤ. ΣΠ. ΜΕΛΕΤΖΗΣ |
Σήμερα συμπληρώνονται 70 χρόνια
από το θάνατο του Άρη Βελουχιώτη ενός φαινομένου που έζησε μόλις 3 χρόνια αλλά συνεχίζει μέχρι σήμερα να έχει θερμούς
φίλους όσο και φανατικούς εχθρούς.
Ποιος ήταν τελικά ο Άρης ; Ήταν ένα ανθρωπόμορφο
τέρας; Ήταν ένας ήρωας όπως αυτοί της Επανάστασης; Ή μήπως η αλήθεια βρίσκεται
κάπου στη μέση;
Θα καταθέσω την προσωπική μου
μαρτυρία και εμπειρία που εκ προοιμίου δηλώνω ότι είναι απαλλαγμένη από
ιδεολογικά κολλήματα αφού μόνο έτσι κάποιος μπορεί να προσεγγίσει την αλήθεια.
Γνώρισα τον Άρη κάπου στα τέλη της
δεκαετίας του ΄70 όταν ασχολούμενος με τον
κόσμο της φωτογραφίας μελετούσα
μεγάλους Έλληνες φωτογράφους. Τότε έπεσα
πάνω στο κλασική φωτογραφία του Σπύρου
Μελετζή που απεικόνιζε τον Άρη. Με εντυπωσίασε το βαθύ και θλιμμένο βλέμμα του,
η πολεμική του εξάρτηση, αλλά και ένας σταυρός που κρέμονταν στη πλευρά της
καρδιάς όπως καμιά φορά τον κρεμούν οι ιερείς. Με διαφορετικά ρούχα θα μπορούσε
να ήταν και ιερέας σκέφτηκα.
Ρωτώντας για αυτόν, το μυστήριο
μεγάλωσε ακόμα περισσότερο. Όσοι ήταν δεξιοί τον χαρακτήριζαν ως σφαγέα,
ληστοσυμμορίτη, τέρας, κομμουνιστή που προκάλεσε τον εμφύλιο. Όσοι ήταν
κομμουνιστές είτε απέφευγαν να μιλήσουν για αυτόν, οι οργανωμένοι δε στο ΚΚΕ τον χαρακτήριζαν προδότη, προβοκάτορα
και φυσικά τον είχαν αποκηρύξει. Όλοι όμως, όσους ρώτησα με προέτρεπαν να μην
ασχοληθώ άλλο, με τέτοιο τρόπο σαν να επρόκειτο για το απόλυτο κακό.
 |
| φωτ ΣΠ. ΜΕΛΕΤΖΗΣ |
Διακρίνοντας σε όλους ένα περίεργο
φανατισμό που ουσιαστικά έκρυβε την αλήθεια και θεώρησα χαμένο χρόνο να συνεχίσω να
ασχολούμαι για κάτι που δεν ήταν στις προτεραιότητές μου. Το μόνο που μου
έμεινε από αυτή τη μικρή έρευνα ήταν ότι
για πρώτη φορά στη ζωή μου είχα
συναντήσει τέτοια καθολική πολεμική σε ένα πρόσωπο και μάλιστα από όλα τα
ιδεολογικά στρατόπεδα. Κάτι δεν πήγαινε καλά εδώ…
Πέρασαν πάνω από δέκα χρόνια όταν
τον ξαναβρήκα μπροστά μου. Νιόπαντρος, γνώρισα τον παππού της γυναίκας μου. Ο
παππούς κατά την περίοδο της Κατοχής
αναγκάστηκε να βγει στα βουνά της Πίνδου, αντάρτης. Του ζήτησα να μου πει για
τον Άρη. Ξεκίνησε τη διήγησή λέγοντας με νοσταλγία αχ ο Άρης…Με λίγα λόγια μου
περιέγραψε έναν άνθρωπο που ήταν ένας θρύλος και δεν έχει ξεχαστεί από κανέναν
στους τόπους όπου έδρασε. Η περιέργειά μου φούντωσε γιατί ξεδιπλώθηκε μια
εικόνα τελείως διαφορετική από αυτή που είχα σχηματίσει στην Αθήνα.
Μ’ αρέσουν πολύ οι εκδρομές και
όποτε πήγαινα στο χωριό της γυναίκας μου «έπαιρνα τα βουνά». Συμπτωματικά στα
βουνά αυτά είχε δράσει ο Άρης. Σε κάθε χωριό που πήγαινα έβρισκα την ευκαιρία και
ρωτούσα για τον Άρη. Δεν είναι υπερβολή αυτό που θα πω αλλά η πραγματικότητα. Ο
Άρης για αυτούς ήταν ένας ζωντανός ήρωας που το πνεύμα του ακόμα τριγυρνά στη
Πίνδο. Οι ιστορίες αμέτρητες. Σε ένα χωριό μάλιστα μου έδειξαν τα σημάδια που
είχε κάνει με τα δόντια το άλογο του Άρη , στο πλάτανο του χωριού. Μάλιστα
περιγράφεται και σαν αξιοθέατο σε ένα τοπικό οδηγό. Θεωρώ βέβαια ότι σε όλα αυτά, τα όρια της ιστορίας και της
μυθοπλασίας είναι ασαφή. Αυτό όμως που με εντυπωσίασε και είναι αδιαμφισβήτητο
είναι η αποδοχή του Άρη από τους λεγόμενους «δεξιούς» των περιοχών αυτών. Έχω
γυρίσει σχεδόν όλα τα βουνά της Ρούμελης και της Θεσσαλίας. Δεν θυμάμαι πουθενά
να έχω ακούσει κακή κουβέντα για τον Άρη.
Το 1997-98 κυκλοφόρησε από τον Διονύση Χαριτόπουλο ένα βιβλίο το
οποίο ονομάζονταν : «ΑΡΗΣ: Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΩΝ ΑΤΑΚΤΩΝ». Πρόκειται για την βιογραφία
του Βελουχιώτη.
Διάβασα τις τότε κριτικές για το
βιβλίο. Ήταν η πρώτη φορά που στην Αθήνα
ο Άρης δεν ήταν ταμπού. Παρακολούθησα την εμπορική πορεία του βιβλίου.
Αυτό που συνέβη τότε ήταν κάτι πρωτόγνωρο. Η βιογραφία ενός αποκηρυγμένου να είναι πρώτη σε πωλήσεις επί σειράς μηνών.
Θυμάμαι από εκείνη την εποχή άνθρωποι συντηρητικοί με άσχημα βιώματα από τον
εμφύλιο να «καταβροχθίζουν» το βιβλίο. Το ίδιο και αριστεροί που το για το
«κόμμα» ο Άρης «δεν υπήρξε» και δεν έχει αποκατασταθεί μέχρι σήμερα. Τι άλλαξε
; Μήπως είχαμε την ανάγκη να αγκιστρωθούμε σε έναν ήρωα αφουγκραζόμενοι την
καταιγίδα που ερχόταν;
Το βιβλίο όντως είναι συναρπαστικό
για αυτό και πρέπει να είναι το πιο εμπορικό ιστορικό βιβλίο με πολλές εκδώσεις
εξαντλημένες.
Σήμερα 70 χρόνια μετά το θάνατό
του ο Άρης είναι μια μοναδική προσωπικότητα που έχει καταφέρει όσο έζησε
μοναδικά πράγματα.
Ξεκίνησε πεζός με 5 συντρόφους του
από τα βουνά της Ευρυτανίας στη Δομνίτσα και έφτασε να έχει δεκάδες χιλιάδες αντάρτικο
στρατό χωρίς καμιά βοήθεια. Κατάφερε να επιβάλλει σιδηρά πειθαρχία και να
συντονίσει απλούς αγρότες, κτηνοτρόφους, φοιτητές, στρατιωτικούς, ζωοκλέφτες,
παπάδες σε τακτικό στρατό. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην Ανατίναξη της Γέφυρας
του Γοργοπόταμου. Κατάφερε να είναι επικηρυγμένος ως αρχηγός των Ανταρτών από
τους Ιταλούς και τους Γερμανούς. Να χαρακτηριστεί από τους Άγγλους ως
εγκληματίας πολέμου, από τους
συντηρητικούς ως σφαγέας και ληστοσυμμορίτης και από το ΚΚΕ ως «δηλωσίας»
«μιζέριας», προδότης , προβοκάτορας. Μόνος συμπαραστάτης του ο απλός λαός των
Ελληνικών βουνών.
Παρόλα αυτά τα ξεχωριστά
κατορθώματα, έκανε ένα μοιραίο λάθος όπως κάθε άνθρωπος που κάποια στιγμή
καθορίζει με τις αποφάσεις του το ρου της Ιστορίας. Η ανεξήγητη για μένα,
προσήλωση του στις επιταγές του ΚΚΕ δεν τον άφησε να μπει στην Αθήνα. Έτσι μετά
την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας οδηγήθηκε στο θάνατο και η Ελλάδα σε
ένα καταστροφικό Εμφύλιο Πόλεμο.
Ίσως η Ελλάδα να έχασε μια μεγάλη
ευκαιρία να γίνει ανεξάρτητη ίσως πάλι παρά τα δεινά του Εμφυλίου να ακολούθησε
τον ένα δρόμο που ήταν ο μόνος ρεαλιστικός. Κανείς δε μπορεί να απαντήσει σε
αυτό το ερώτημα. Το σίγουρο όμως είναι ότι μελετώντας όλη αυτή την ιστορία
χωρίς ιδεολογικές παρωπίδες μπορεί να προετοιμαστεί για αυτό που συμβαίνει
σήμερα.
 |
| Ο ΛΟΓΟΣ ΣΤΗ ΛΑΜΙΑ |
Οι συνθήκες είναι ακριβώς οι
ίδιες. Η Ελλάδα βρίσκεται πάλι μπροστά στο δίλλημα της επιλογής του σωστού
δρόμου. Βλέποντας πίσω στις μέρες του 45 εύχομαι να μη ξαναπιαστούμε κορόιδα,
ερμηνεύοντας σωστά αυτή τη φορά τις συνθήκες και αξιολογώντας τις δυνατότητες
μας αλλά και τους φίλους μας.
 |
| ΤΑ ΚΕΦΑΛΙΑ ΤΟΥ ΑΡΗ(ΑΡΙΣΤΕΡΑ) ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΖΑΒΕΛΛΑ |
Ακολουθούν κάποια χρήσιμα βίντεο
με αφηγήσεις ανθρώπων που έζησαν το Άρη και τα γεγονότα από πρώτο χέρι. Αλλά
και η ιστορική ομιλία της Λαμίας. Τόπο καταγωγής του Άρη που το κανονικό του
όνομα ήταν Θανάσης Κλάρας.
Εύχομαι να βοήθησα να αποκομίσετε
μια όσο το δυνατόν σφαιρική εικόνα. Δεν μπόρεσα να βρω ούτε ένα βίντεο από πολέμιους
του Άρη που όμως τον έζησαν εκείνη την εποχή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου