κοντρα στο κυμα: ΓΙΑΝΝΗΣ και ΑΝΝΑ ΠΕΤΡΟΧΕΙΛΟΥ : ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑΣ

Υπάρχει σε κάθε εποχή μια μικρή κατηγορία ανθρώπων που ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους. Τα ιδιαίτερα χαρίσματά τους συνθέτουν μια προσωπικότητα που αγγίζει πολλές φορές τα όρια του μύθου. Σ’αυτή την κατηγορία ανήκει το θρυλικό ζεύγος Πετροχείλου. Η αγάπη τους για την σπηλαιολογία έγινε η αιτία για να αφιερώσουν όλη τους την ζωή σ’αυτήν. Άφησαν πίσω τους το «παιδί» τους, την Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία με ένα πολύτιμο κληροδότημα το αρχείο 10000 εξερευνημένων σπηλαίων, βαράθρων και υπόγειων ποταμών που βρίσκονται στον Ελλαδικό χώρο.

Η Ελλάδα, εξαιτίας των πλούσιων ασβεστολιθικών πετρωμάτων της, διαθέτει τεράστιο αριθμό σπηλαίων που υπολογίζεται, με τις μετριότερες εκτιμήσεις, ότι πρέπει να ξεπερνά τις 15.000. Απ’ αυτά έχουν επισημανθεί και καταγραφεί μέχρι σήμερα πάνω από 10.000, αριθμός αρκετά μεγάλος, που δίκαια τοποθετεί τη χώρα

μας σαν μια από τις πλουσιότερες σε σπήλαια στον κόσμο.

Το ζεύγος του Γιάννη και Άννας Πετροχείλου υπήρξαν οι θεμελιωτές της Ελληνικής Σπηλαιολογίας.

Ίδρυσαν την Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία (Ε.Σ.Ε.) το 1950 και ξεκίνησαν μαζί με τους στενούς συνεργάτες τους -πρώτα μέλη της Εταιρείας -τη συστηματική εξερεύνηση, χαρτογράφηση και εμπεριστατωμένη μελέτη των ελληνικών σπηλαίων από επιστημονικής και τουριστικής πλευράς.

Σήμερα στο αρχείο της Ε.Σ.Ε. υπάρχουν καταγεγραμμένα , εξερευνημένα και χαρτογραφημένα 8500 σπήλαια!

Δυστυχώς, ο Γιάννης Πετρόχειλος έφυγε νωρίς από την ζωή το 1960. Έτσι, το κοινό όραμα που είχαν και θα έπαιρνε σάρκα και οστά μέσα από το έργο της εταιρείας πέρασε στα χέρια της Άννας Πετρόχειλου, που διετέλεσε πρόεδρος της εταιρείας για 20χρόνια και παρέμεινε επίτιμη πρόεδρος ως το τέλος της ζωής της το 2001.

Στα 51 χρόνια ενεργού δράσης, κατάφερε να εξερευνήσει πάνω από 1000 σπήλαια , βάραθρα και υπόγεια ποτάμια.

Η Άννα Πετροχείλου είναι σχεδόν μια μυθική μορφή στην ιστορία της Σπηλαιολογίας με επιδόσεις που δύσκολα θα ξεπεραστούν.
Γεννημένη στην Σμύρνη έχει πάθος με την ορειβασία. Το 1930 γίνεται η πρώτη Ελληνίδα που θα πατήσει την κορυφή του Ολύμπου (Μύτικας 2917μ.) μαζί με την Αμαλία Καλιαμπέτσου. Την ίδια χρονιά παντρεύεται τον Γιάννη Πετρόχειλο. Το 1935 θα κατακτήσει την κορυφή των Άλπεων. Θα ακολουθήσει ο Μαύρος Παγετώνας της Νορβηγίας και θα προσεγγίσει τον Βόρειο Πόλο( 81μοιρες)

Το 1938 ο Γ. Πετρόχειλος θα πάει με υποτροφία του Υπουργείου Παιδείας στην Σορβόννη , προκειμένου να παρακολουθήσει ανώτερα μαθήματα γεωλογίας και παλαιοντολογίας. Η Άννα Πετροχείλου θα τον ακολουθήσει και θα παρακολουθήσει ως ακροάτρια όλο τον κύκλο των μαθημάτων.
Επιστρέφοντας στα Κύθηρα όπου ο Πετρόχειλος δίδασκε ως καθηγητής στο Γυμνάσιο των Κυθήρων, το ζεύγος, με δικά του έξοδα εξερευνά το πρώτο του σπήλαιο, αυτό της Αγίας Σοφίας Μυλοποτάμου Κυθήρων.

Το 1949 στη Βαλάνς της Γαλλίας ιδρύεται η Διεθνής Σπηλαιολογική Εταιρεία. Την Ελλάδα εκπροσωπείται από το ζεύγος Πετροχείλου, που αντιμετωπίζει σοβαρές αντιρρήσεις για την ένταξη της Ελλάδος στον Διεθνή φορέα λόγω του ότι δεν υπήρχε σημαντική εμπειρία στη Σπηλαιολογία. Ο Πετρόχειλος όμως καταφέρνει να αντικρούσει τους πάντες και πετυχαίνει την ένταξη της Ελλάδας.
Το 1950 ιδρύεται η Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία και το 1954 στο πρώτο συνέδριο της Διεθνούς Σπηλαιολογικής Εταιρείας το ζεύγος καταφέρνει να εντυπωσιάσει τους πάντες από το πλήθος και την ποιότητα των εργασιών που παρουσίασε.

Η Άννα Πετροχείλου έχει παραμείνει επί 5 μέρες σε ένα από τα σπήλαια του Δυρού και 2 μέρες στο σπήλαιο ^«Τandal hohle” της Αυστρίας, 6000 μέτρα μήκος και 300 μέτρα βάθος με 0° θερμοκρασία και 100% υγρασία.
Μετά το θάνατο του συζύγου της, το 1960, ανέλαβε την Προεδρία της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας για αρκετά χρόνια, εξερευνώντας και χαρτογραφώντας πάνω από 1.000 σπήλαια, βάραθρα και υπόγειους ποταμούς σε όλη την ελληνική επικράτεια. Δημοσίευσε εκατοντάδες σπηλαιολογικές μελέτες μεγάλης επιστημονικής και τουριστικής αξίας σε ελληνικά, ξένα περιοδικά και εγκυκλοπαίδειες καθώς και στο “Δελτίο της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας”, ενώ συνέβαλε ουσιαστικά στην τουριστική αξιοποίηση των σπουδαιότερων ελληνικών σπηλαίων, όπως του Δυρού, του Περάματος των Ιωαννίνων, Δρογγαράτης και Μελισσάνης Κεφαλονιάς, Αγ. Γεωργίου Κιλκίς ,Ζωνιανών Ρεθύμνου και Παιανίας Αττικής.
Για την προσφορά της έχει τιμηθεί πάνω από 50 φορές. Οι μεγαλύτερες διακρίσεις είναι αυτή της Ακαδημίας των Αθηνών ,το Βραβείο της Διεθνούς Σπηλαιολογικής Εταιρείας (το όποιο το έχουν πάρει μόλις δύο άνθρωποι παγκοσμίως) και από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας η απονομή του Χρυσού Σταυρού του Τάγματος του Φοίνικος, που είναι η ανώτατη διάκριση που μπορεί να λάβει ένας πολίτης,για τις υπηρεσίες του στην Ελλάδα.

Τάγμα Φοίνικος

Η επιστήμη τιμώντας την προσφορά του ζεύγους Πετροχείλου έδωσε το όνομά τους σε σπηλαιόβιο έντομο που πρώτοι αυτοί εντόπισαν . Πρόκειται για το ορθόπτερο «Δολιχόποδο Πετροχειλόζη» (dolichopoda Ρetrocilosi). Κατοικεί στο βάθος των περισσότερων καρστικών ελληνικών σπηλαίων και κινείται στο απόλυτο σκοτάδι με τη βοήθεια των μεγάλου μήκους λεπτών κεραιών του ,οι οποίες λειτουργούν σαν εξειδικευμένα όργανα αφής και οσφρήσεως σε αντικατάσταση των υποπλασθέντων οφθαλμών του.