ΤΟ ΙΕΡΟ ΝΗΣΙ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ

ΔΗΛΟΣ 

Κάθε καλοκαίρι ο νους μας τρέχει αυθόρμητα στα καταγάλανα νερά ,τις παραλίες ,και τα νησιά μας. Έρχονται στην επιφάνεια μνήμες από τις διακοπές μας.Δεν νομίζω να υπάρχει κάποιος που διαβάζει αυτές τις γραμμές που δεν έχει επισκεφτεί κάποιο νησί των Κυκλάδων έστω μία φορά. Ποιος όμως έχει πάει στη Δήλο; Θεωρώ ελάχιστοι. Σήμερα λοιπόν θα προσπαθήσω να σας γνωρίσω αυτό νησί που είναι προσεγγίσιμο μόνο από την Μύκονο και στο οποίο απαγορεύεται η παραμονή σ'αυτό μετά την δύση του ήλιου, πλην ενός φύλακα.

Η Δήλος, μια βραχονησίδα, μόλις 5 χμ. μήκους και 1300 μ. πλάτους, ήταν στην αρχαιότητα Ιερό νησί, επειδή εδώ γεννήθηκε ο Απόλλωνας και η Άρτεμις. Βρίσκεται στην καρδιά του Αιγαίου, στο κέντρο των Κυκλάδων που σχηματίζουν κυκλικό χορό γύρω της - "εστία των νήσων" την ονομάζει ο Καλλίμαχος (3ος αι. π.Χ.), δηλαδή βωμό και κέντρο των νησιών. 

 Η θέση της είχε επίσης καθοριστεί στη μυθολογία, δεδομένου ότι πριν γίνει Δήλος (ορατή), ήταν ένας πλωτός, περιπλανώμενος βράχος που ονομαζόταν Ορτυγία ή Άδηλος (αόρατη). Ο Ποσειδώνας αγκυροβόλησε το βράχο στο απόλυτο κέντρο των τεσσάρων σημείων της πυξίδας σε σχέση με τη θέση του στο Αιγαίο Πέλαγος. Βρίσκεται σχεδόν σε ίση απόσταση με την ηπειρωτική χώρα στα βορειοδυτικά, με τη Χίο και τη Ρόδο προς τα ανατολικά, την Κρήτη στα νότια και την Πελοπόννησο στα δυτικά.

Η γεωγραφική της θέση προσέλκυσε το ενδιαφέρον των αρχαίων Ελλήνων, όπως και άλλοι τόποι που κατέχουν γεωμετρικά σημαντικές θέσεις στην περίτεχνη μαθηματική τους προσέγγιση στη Γεωγραφία, όπως οι Δελφοί. Η δημιουργία αυτών των μύθων, δεδομένης της θέσης του νησιού, ήταν απλά θέμα χρόνου. Έτσι, η μυθολογία ενώνεται με την ιστορία, καθώς η γεωγραφική θέση της έφερε πράγματι μεγάλο πλούτο στην Δήλο, όπως η Λητώ, μητέρα του Απόλλωνα, είχε υποσχεθεί.

Η κατοίκηση του νησιού ξεκίνησε από το 2500π.Χ.! και το λατρευτικό Ιερό του Απόλλωνα υπήρχε ήδη στα ομηρικά χρόνια.

Η ΟΔΟΣ ΤΩΝ ΛΕΟΝΤΩΝ

Από το τέλος του 5ου αι. π.Χ., υπήρχαν ήδη λίγες κατοικίες και αγροικίες γύρω από το Ιερό. H πόλη, που σήμερα αντικρίζει ο επισκέπτης, αναπτύχθηκε μέσα σε λίγες δεκαετίες μετά το 166 π.Χ., όταν οι Ρωμαίοι, που ρύθμιζαν πλέον τις τύχες του Αιγαίου, κήρυξαν ατέλεια για το λιμάνι της Δήλου. Πλούσιοι έμποροι, τραπεζίτες και εφοπλιστές απ’ όλο τον τότε γνωστό κόσμο εγκαταστάθηκαν στο νησί προσελκύοντας ένα μεγάλο πλήθος οικοδόμων, τεχνιτών, γλυπτών και ψηφωτών, που έκτισαν γι’ αυτούς πολυτελείς κατοικίες, διακοσμημένες με τοιχογραφίες, ψηφιδωτά δάπεδα και αγάλματα. Το μικρό νησί πολύ σύντομα έγινε το maximum emporium totius orbis terrarum (Festus), δηλαδή το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της οικουμένης. 

Άποψη του αρχαιολογικού χώρου από το λιμάνι. Στο βάθος είναι το βουνό Κύνθος.

Υπολογίζεται ότι στις αρχές του 1ου αι. π.Χ. σ’ αυτό το μικρό νησί, που δεν είναι παρά μια κουκίδα στο χάρτη της Μεσογείου, κατοικούσαν περίπου 30.000 άνθρωποι και ότι στα λιμάνια του ήταν δυνατόν να διακινηθούν κάθε χρόνο 750.000 τόνοι εμπορευμάτων.  Από τις αναθηματικές επιγραφές και τα ταφικά μνημεία της Ρήνειας φαίνεται ότι εκτός από τους Αθηναίους και τους Ρωμαίους, που αποτελούν την πλειονότητα του πληθυσμού, στη Δήλο κατοικούν άνθρωποι από την Πελοπόννησο, την Κεντρική και Δυτική Ελλάδα, τη Μακεδονία, τα νησιά του Αιγαίου, τη Θράκη και τον Εύξεινο Πόντο, την Ταυρική Χερσόνησο, την Τρωάδα, τη Μυσία, την Αιολίδα, την Ιωνία, τη Λυδία, την Καρία, τη Λυκία, τη Βιθυνία, την Παφλαγονία, τον Πόντο, την Καππαδοκία, την Πισιδία, την Παμφυλία, την Κιλικία, τη Συρία, τη Μηδία, την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Κυρήνη, την Αραβία. 

Το αρχαίο λιμάνι της Δήλου είναι αυτό που υποδέχεται και σήμερα τους επισκέπτες της.

Έτσι για πρώτη ίσως φορά στην ανθρώπινη ιστορία σ’ αυτή τη μικρή γωνιά της γης συνυπάρχουν ειρηνικά όλοι σχεδόν οι λαοί της Μεσογείου.

Η περίοδος της παρακμής χαρακτηρίζεται από το γεγονός, ότι οι Αθηναίοι θα θελήσουν να πουλήσουν το νησί, δεν θα βρεθεί όμως αγοραστής. Τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες ο οικισμός του νησιού συρρικνώνεται και η Δήλος θα γίνει ξανά «άδηλος». Ότι απέμεινε από την παλιά δόξα λεηλατείται σε μία σειρά αλλεπάλληλων καταστροφών: το 727 μ.Χ. από τον εικονομάχο αυτοκράτορα του Βυζαντίου Λέοντα τον Ίσαυρο, το 769 μ.Χ. από τους Σλάβους και το 821 μ.Χ. από τους Σαρακηνούς. 

Η Δήλος δεν είναι πια παρά ένας απέραντος ερειπιώνας. Καθ’ όλο το Μεσαίωνα θα υπηρετήσει τα γύρω νησιά αποκλειστικά ως τόπος προσπορισμού οικοδομικού υλικού, ενώ θα μετατραπεί σε μία τεράστια ασβεστοκάμινο, όπου μαρμάρινα μνημεία και γλυπτά λιώνουν για την παραγωγή ασβέστη.

Η θαυμαστή θέση της Δήλου:

Από το βιβλίο του Θεοφάνη Μανιά: Τα άγνωστα μεγαλουργήματα των Ελλήνων

Δέσμη Ευθειών Δήλου.

• Ίλιον – Δήλος – Πάρος – Ρέθυμνο απ’ ευθείας.
• Ιεράπετρα – Θήρα – Δήλος – Ακόντισμα  .
• Ήλις – Δήλος – Αλικαρνασός  .
• Ανάκτορα Νέστορος – Δήλος – Μίλητος.

Σμήνος περιφερειών τεμνόμενων στην Δήλο

• Κίνυρα Θάσου – Επίδαυρος (κύκλος Φωριέλ).
• Πέλλα – Πέργαμος (κύκλος Στρατηγού Φουά).
• Σαμοθράκη – Δελφοί (κύκλος Σουαζέλ Γκουφιέ).
• Ίλιον – Ιωλκός – Θέρμη (κύκλος Ντλεκρουά).
• Ιωλκός – Σπάρτη (κ. Ανδρέου Δάνια).
• Θήβα – Ανακτορα Νέστορος (κ. Πορτογάλου Αντ. Αλμπέϊντα).
• Αθήνα – Σπάρτη (κ. Κάνιγγος).

Χαρακτηριστικά τρίγωνα Δήλου

• Δήλος – Ιωλκός – Ίλιον (τρίγωνο Αστροναύτη Βίρτζιλ Γκρίσομ)
• Δήλος – Κω – Λεύκης (τρίγωνο Έδισον)
• Δήλος – Κνωσός – Δίκτυνα.

Χαρακτηριστικά τρίγωνα Δήλου

• Δήλος – Ιωλκός – Ίλιον (τρίγωνο Αστροναύτη Βίρτζιλ Γκρίσομ)
• Δήλος – Κω – Λεύκης (τρίγωνο Έδισον)
• Δήλος – Κνωσός – Δίκτυνα.

 Ιδανικά κανονικά πολύγωνα

• Το ισόπλευρο τρίγωνο Δήλος – Κω – Λεύκη (τρίγωνο Έδισον), ανήκει σε κανονικό εξάγωνο, του οποίου μια πλευρά προεκτεινόμενη συναντά την Κνωσό και η άλλη την Ασίνη.

Τέλος αναρτώ ένα σχετικό βίντεο:

http://vimeo.com/8898649








ΠΗΓΗ:

http://odysseus.culture.gr/
VIMEO
http://eleysis69.wordpress.com/