Η 5η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΥ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΥ


ΜΕΡΟΣ 5ο

Ο μουσικός διχασμός μας μεταξύ Ανατολής και Δύσης, με τα καφέ σαντάν και τα καφέ αμάν αντικρυστά στον Ιλισό

Τι είχε προφητεύσει ο στρατηγός Μακρυγιάννης για τους φραγκοφορεμένους που έμελλε να αποτελέσουν τον κύριο κορμό της ελληνικής κυβέρνησης; «Ότι ο φραγκοφορεμένος και ο Έλληνας θα μαλώσουν ογλήγορα, γιατί δεν μπορεί ο ένας να μάθει τους χορούς του άλλου».

Απλοϊκή ή όχι, η φράση του στρατηγού δείχνει ανάγλυφα πόσο το τραγούδι και ο χορός ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας του Έλληνα.

Και κάτι ακόμα: ο εθνικός… διχασμός μεταξύ ταγκό ή Βαμβακάρη (τσιφτετέλι ή βαλς) ,

αρχίζει με την ίδρυση του ελληνικού κράτους και περιλαμβάνει όλες τις αποχρώσεις και τις αντιφάσεις μιας κοινωνίας που ενώ θα λατρέψει τη «Ζιγκουάλα» (και άλλες κυρίες από τη Βεγγάλη) στα χρόνια του ΄50, από την άλλη θα λοξοκοιτάζει και θα καμαρώνει με την ιδέα ότι έχει τη δική του κοσμοπολίτισσα Δανάη.

Η Αθήνα του 19ου αιώνα θα προσπαθήσει να αποκτήσει όχι μόνο ευρωπαϊκή όψη αλλά και ήχο ευρωπαϊκής πρωτεύουσας. Στα πρώτα θέατρα, στους ξένους θιάσους, στις επτανησιακές επιρροές, στο ελληνικό μελόδραμα, στα κωμειδύλλια. Από τη μία είναι οι ευρωπαϊστές και από την άλλη οι υποστηρικτές της παράδοσης. Ο ιδεολογικός ανταγωνισμός μεταξύ τους φαίνεται ανάγλυφα στην εφημερίδα «Παλιγγενεσία» σε άρθρο του 1871 (27/1): «Οι μεν οπωσούν εξηυγενισμένοι το ους, αχθόμενοι διά την έλλειψιν ιταλικού μελοδρά- ματος προστρέχουσιν εις τας Γερμανίδας- στα πρώτα «καφέ σαντάν», στις όχθες του Ιλισού- το δε πλήθος εις τους αμανέδες, όσοι δεν απέβαλαν εισέτι το πάτριον αίσθημα, αλλά διατηρούσι ακόμη την προς τον αμανέν κλίσιν των».

Καφέ σαντάν εναντίον καφε αμάν, εκατέρωθεν των όχθεων του Ιλισού. Τα μεν στην αριστερή πλευρά, τα δε στη δεξιά- ακριβώς απέναντι…

Το τραγούδι σαν καθρέφτης μιας εποχής. Το τραγούδι σαν ακτινογραφία της ψυχής του Έλληνα. Μεταξύ 1900 και 1920 η Αθήνα θα ασφαλτοστρωθεί, θα ηλεκτροφωτιστεί η Ομόνοια και η Πλατεία Συντάγματος, θα εμφανιστούν τα πρώτα τραμ στους δρόμους. Ο Γιάννης Παπαϊωάννου θα ιδρύσει την ελληνική οπερέτα, ενώ θα παιχτούν για πρώτη φορά τα έργα του Μανώλη Καλομοίρη στο Ω δείο Αθηνών. Το 1912-13 (Α΄ και Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος) θα απελευθερωθούν η Θεσσαλονίκη, η Πρέβεζα, τα Ιωάννινα και η Κρήτη θα ενωθεί με την Ελλάδα. Το 1917 η Ελλάδα θα μπει στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ το 1922 θα λήξει η Μικρασιατική Εκστρατεία με την καταστροφή της Σμύρνης και χιλιάδες πρόσφυγες θα κατακλύσουν τη χώρα. Η ιστορία των προσφυγικών καταυλισμών. Η ιστορία της Δραπετσώνας.Ο Νικος Μάθεσης ή τρελάκιας.Του διαβόλου η τρύπα και οι τεκέδες.

ΤΕΚΕΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ