Πολλοί θα έχετε ακούσει για τα πορτραίτα (του) Φαγιούμ και ακόμη περισσότεροι θα έχετε δει και θαυμάσει πολλά από αυτά.Πρόκειται για νεκρικές προσωπογραφίες που αποτελούσαν μέρος της ταφικής τελετουργίας μεταξύ του 1ου μ.Χ. και 3ου μ.Χ. αιώνα, στην Αίγυπτο της ύστερης ελληνιστικής εποχής. Το όνομά τους το πήραν από την όαση Φαγιούμ όπου βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές των ελληνικών πόλεων Φιλαδέλφειας και Αρσινόης που υπήρχαν στην περιοχή. Τα πορτραίτα αυτά ήταν κομμάτι της μουμιοποιημένου σώματος του νεκρού, όπως θα δούμε παρακάτω στο εξαιρετικό βίντεο παραγωγής του μουσείου J.Paul Getty που περιγράφει τη διαδικασία μουμιοποίησης του Ηρακλείδη, ενός εικοσάχρονου νέου που πέθανε στην Αίγυπτο τον 1ο αιώνα μ.Χ. που παρουσιάζει όλη τη διαδικασία.
Τα σημαντικότατα πορτραίτα Φαγιούμ είναι ζωγραφισμένα είτε με την εγκαυστική τεχνική ή με την τεχνική της τέμπερας. Οι τεχνικές αυτές προέρχονται από την αρχαιοελληνική ζωγραφική παράδοση, που συνεχίστηκε στις πρωτοχριστιανικές εγκαυστικές εικόνες που φυλάσσονται σήμερα στη μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά.
Η εγκαυστική τεχνική χαρακτηρίζεται από το λιωμένο κερί που, με τη βοήθεια του «καυτηρίου», του πινέλου ή του «κέστρου», απλωνόταν πάνω στο ξύλο ή το πανί που έπρεπε να ζωγραφιστεί. Το κερί απλωνόταν ομοιόμορφα στη ζωγραφική επιφάνεια και πάνω του ο καλλιτέχνης εκτελούσε την παράσταση που επιθυμούσε. Στο έργο σε αρκετές περιπτώσεις και ανάλογα με την οικονομική επιφάνεια του νεκρού χρησιμοποιούνταν φύλλα χρυσού, με τα οποία αποδίδονταν διακοσμητικοί στέφανοι και κοσμήματα.
Το ξηρό κλίμα της ερήμου είναι η αιτία που τα πορτραίτα διατηρήθηκαν σε άριστη κατάσταση και έτσι έχουμε την τύχη να γνωρίσουμε αυτά τα σπάνια δείγματα της ελληνικής ζωγραφικής των ύστερων ελληνιστικών χρόνων αλλά και να φανταστούμε τι αριστουργήματα έφτιαχναν οι αρχαίοι Έλληνες ζωγράφοι, τα οποία καταστράφηκαν από τον πανδαμάτορα χρόνο και από βαρβαρικές φυλές κάθε είδους.
Δείτε το εξαιρετικό βίντεο της μουμιοποίησης του Ηρακλείδη , που ακολουθεί:
https://youtu.be/a2Vqf_fNA1g
Ορισμένα δείγματα από τα πορτραίτα:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου