ΠΑΣΧΑ : Η ΜΕΓΑΛΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ

   Μπήκαμε στην Μεγάλη Εβδομάδα,ή την Πασχαλινή Εβδομάδα, ή την Εβδομάδα των Παθών.

   Το Πάσχα ήταν η μεγαλύτερη γιορτή των Ιουδαίων.Άρχιζε στις 14 του μήνα Νισάν (δικός μας Μάρτης με Απρίλη), τη πρώτη νύχτα της πανσελήνου της άνοιξης. Διαρκούσε επτά ημέρες και ολόκληρη η εβδομάδα ονομαζόταν «των Αζύμων». Γιορταζόταν ως ανάμνηση της Εξόδου και της απελευθέρωσης των Ιουδαίων από την Αίγυπτο. Κάθε οικογένεια στις 14 του Νισάν έσφαζε ένα άψογο, αρσενικό, χρονιάρικο αρνί ή κατσίκι, που το έψηναν και το έτρωγαν ολόκληρο, προσέχοντας να μη σπάσουν τα κόκαλά του. Με το αίμα του αρνιού έβαφαν την είσοδο του σπιτιού τους, κατ’ αναπαράσταση της Εξόδου από την Αίγυπτο, όπου ο Άγγελος βλέποντας την πόρτα βαμμένη με αίμα την προσπερνούσε («Πεσάχ», «Πόσχα») και δεν σκότωνε τον αρσενικό πρωτότοκο γιό της οικογένειας.  Έτρωγαν επίσης άζυμο ψωμί σε υπενθύμιση της βιαστικής αναχώρησης και πικρά χόρτα σε ανάμνηση της πικρίας από την δουλεία στην Αίγυπτο. Μετά τις έξι η ώρα το απόγευμα όλα τα μέλη της οικογένειας έπρεπε να συγκεντρωθούν για το πασχαλινό τραπέζι. Οποιοσδήποτε περαστικός ή ξένος Εβραίος καλούνταν να γιορτάσει το Πάσχα μαζί με μια οικογένεια. Όλοι φορούσαν ταξιδιωτικά ρούχα, για να θυμούνται έτσι τη βιαστική τους αναχώρηση από την Αίγυπτο.

    Η Μ. Εβδομάδα είναι μια περίοδος προετοιμασίας για να γιορταστεί η Ανάσταση ή….η Έξοδος του Κυρίου από τον τάφο.

    Πάνω σε αυτή την φιλοσοφία είναι δομημένη όλη η τελετουργία της Εκκλησίας που συμπυκνώνει μέσα στις ακολουθίες όλα τα στάδια του Θείο Δράματος. Σήμερα Μ. Δευτέρα ακούγονται στην εκκλησία κατά την ακολουθία «του Νυμφίου» δύο από τους πιο γνωστά τροπάρια της Μ. Εβδομάδας :

«Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός, και μακάριος ο δούλος, ον ευρήσει γρηγορούντα. Ανάξιος δε πάλιν ον ευρήσει ραθυμούντα. Βλέπε ουν, ψυχή μου, μη τω ύπνω κατενεχθείς, ίνα μη τω θανάτω παραδοθείς και της βασιλείας έξω κλεισθείς. Αλλά ανάνηψον κράζουσα· Άγιος, Άγιος, Άγιος ει ο Θεός ημών, διά της Θεοτόκου ελέησον ημάς».

«Δείτε, έρχεται ο Γαμπρός (Νυμφίος) καταμεσίς της νύχτας, και καλότυχος ο δούλος, που θα τον βρει ξύπνιο, αλλά ανάξιος εκείνος που θα πιαστεί στον ύπνο. Πρόσεχε λοιπόν, ψυχή μου, μην αφεθείς στον ύπνο, για να μην παραδοθείς στο θάνατο και κλειστείς έξω από τη βασιλεία. Αλλά σύνελθε και φώναξε: Είσαι Άγιος, Άγιος, Άγιος, Θεέ μας, μέσω της Θεοτόκου ελέησέ μας».

Το δεύτερο τροπάριο λέει:

«Τον νυμφώνα Σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον, και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ. Λάμπρυνόν μου την στολήν της ψυχής, Φωτοδότα, και σώσον με»

«Σωτήρα μου, βλέπω στολισμένο το σπίτι του γάμου, αλλά δεν έχω κατάλληλα ρούχα για να μπω μέσα. Κάνε λαμπερή τη στολή της ψυχής μου, Εσύ που δίνεις το φως, και σώσε με».

   Οι συμβολισμοί είναι σαφείς και πέρα από την θεολογική ερμηνεία μιλούν για την προετοιμασία και την εγρήγορση στην οποία πρέπει να βρίσκεται ένας άνθρωπος προκειμένου να μη μείνει εκτός «νυμφώνα».

    Η Ανάσταση είναι η μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή για τους  Έλληνες οι οποίοι κατάφεραν να περάσουν πολλά στοιχεία της παλιάς τους θρησκείας μέσα στην νέα που τους επιβλήθηκε σχεδόν δια της βίας από τον «Μέγα» Θεοδόσιο. Το 380 μ.Χ. αναγνωρίζει τον Χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία. Το 382 απαγορεύει, με την ποινή του θανάτου και δήμευση της περιουσίας των παραβατών, την τέλεση κάθε μορφής θυσίας , μαντικής, ψαλμωδίας προς τους παλιούς θεούς, ή απλή επίσκεψης στους παλιούς  ναούς. Μετά δέκα χρόνια τα υπόλοιπα ,όπως οι καταστροφές αρχαίων ναών και έργων τέχνης, τα ανέλαβαν οι μοναχοί που ακολουθούνταν από τον φανατισμένο και αμόρφωτο όχλο νομιμοποιημένοι από νέο διάταγμα του «Μεγάλου» που έλεγε: «Κανείς δεν θα μολυνθεί με θυσίες και σφάγια, κανείς δεν θα πλησιάσει ή θα εισέλθει σε Ναούς, ούτε θα σηκώσει τα μάτια σε εικόνες φτιαγμένες από ανθρώπινο χέρι, διαφορετικά θα είναι ένοχος μπροστά στους ανθρώπινους και τους θεϊκούς νόμους».(*)

Παρόλα αυτά τα φοβερά  και τρομερά που έπραξαν οι «Άγιοι Πατέρες», ως Έλληνες κατορθώσαμε  και θυσία να κάνουμε και σφάγια να τρώμε και λαμπάδες  να ανάβουμε….αλλά αυτό θα είναι το αντικείμενο μιας άλλης ανάρτησης προσεχώς, αν έχουμε κέφι και αν… δεν γιορτάσουμε φέτος διπλή…Πασχαλιά.

Σαν σήμερα το 1825 ανήμερα του Λαζάρου οι οπλαρχηγοί και πρόκριτοι που βρίσκονταν κλεισμένοι στο πολιορκημένο Μεσολόγγι αποφάσισαν την ηρωική Έξοδο ανήμερα του Λαζάρου (9 Απριλίου) προς Κυριακή των Βαΐων(10 Απριλίου), αφού η κατάσταση πλέον μέσα στην πόλη είχε φθάσει σε οριακό σημείο. Τρόφιμα δεν υπήρχαν και οι πολιορκούμενοι (γυναίκες, παιδιά, τραυματίες, γέροντες και μαχητές) σιτίζονταν με φύκια, δέρματα, ποντίκια και γάτες!

Φαίνεται πως ο μήνας Απρίλιος είναι ο μήνας των μεγάλων Εξόδων.

 

(*) Θεοδοσιανός Κώδικας 16.10.10.

 Ο Κώδικας είναι μια συλλογή αυτοκρατορικών διαταγμάτων από το 312μ.Χ. -434 μ.Χ. Συντάχθηκε επί εποχής Θεοδοσίου Β΄.